مقاله ها
«شکارچی تروریستها» و راه دشوار پایان عملیات آزادی
جنرال چهارستارهی ارتش امریکا، جنرال اسکات میلر، از دیروز به عنوان فرمانده نیروهای حمایت قاطع/ناتو در افغانستان تعیین شد. او پس از جنرال جان نیکلسون در جایگاهی قرار میگیرد که از هر نظر هم برای امریکا و متحدانش در افغانستان و هم برای دولت و مردم افغانستان اهمیت بسیاری دارد. «حمایت قاطع» در این سالها نقش تعیینکنندهیی در تسلیح و آموزش نیروهای امنیتی افغان داشته و توانایی تخنیکی و هوایی آنها اثر تعیینکنندهیی در میدانهای نبرد داشته است. از این رو، رویکرد فرمانده جدید نیروهای حمایت قاطع در مورد جنگ و صلح در افغانستان تا حدودی مسیر جنگ را نیز مشخص میکند.
جنگ هفدهسالهی امریکا و متحدانش در افغانستان علیه تروریسم به یک بنبست سیاسی تبدیل شده است. دو رییس جمهور پیشین هر کدام سعی ورزیدند که این جنگ را به زودی پایان دهند و نیروهای شان را موفقانه به خانه باز گردانند. به همین دلیل اوباما زمانی افزایش نیروهای نظامی را در دستور کار قرار داد. با این حال، جنگی که با فروریختن برجهای تجارت جهانی آغاز شد، هنوز در ابعاد و اشکال متفاوتی ادامه دارد. ادامهی نبرد طالبان، قدرت یافتن دوبارهی گروههای تروریستی حامی این گروه و نیز افزایش دخالت منفی کشورهای همسایه در امور امنیتی افغانستان، از مسایلی است که میلر مانند نیکلسون با آن روبهرو است.
از طرفی جنرال اسکات میلر تنها با چالش یک نیروی نظامی خستگیناپذیر که قصد دست کشیدن از جنگ را ندارد، مقابل نیست؛ میلر با چالش فساد در نهادهای امنیتی، کندی روند آموزش این نیروها، فساد مضاعف در روند تسلیح و تجهیز آنها و سرانجام با یک سردرگمی سیاسی در نحوهی برخورد با گروههای ترویستی روبهرو است. سردرگمی سیاسی در این مورد خاص افغانستان نیست، در امریکا و میان کشورهای حامی افغانستان نیز اجماع نظری در مورد سازوکار صلح یا جنگ با گروههایی مانند طالبان تا هنوز شکل نگرفته است. از این منظر، جنرال میلر صرف نظر از چارچوب و حیطهی صلاحیت و مأموریتاش ناگزیر است با این چالشها نیز به نحوی مقابل شود.
درک نسبتاً روشن از وضعیت سیاسی افغانستان، توان همکاری با مقامات دولتی و محلی افغانستان و نیز آگاهی از پیچیدگیهای این جنگ، میتواند جنرال چهارستاره ی ارتش امریکا را برای رویارویی با چالشهای قابل پیشبینی آماده کند. همانطور که درک درست از این مسایل و اتخاذ تصمیم روشن و راهبردی در برابر گروههای تروریستی آقای میلر را میتواند کمک کند تا انتظار سیاستمداران کشورش را نیز برآورده کند: پایان جنگ.
جنرال میلر در سالهای گذشته مأموریتهای نظامییی در افغانستان انجام داده است. او از شروع عملیات نظامی امریکا علیه طالبان و القاعده با مسألهی افغانستان درگیر بوده و به همین دلیل شناخت نسبتاً عمیقی از وضعیت سیاسی و امنیتی افغانستان یافته است. با این حال، اتکای صرف به درک و توانایی شخصی و نیز هدفی که برای وی تعیین شده است نمیتواند او را در مأموریت تازهاش قرین موفقیت سازد. بیتردید، برای غلبه بر چالشهای موجود و یافتن روزنهیی برای پایان جنگ و سرکوب گروههای تروریستی، مستلزم توجه به پیچیدگیهای سیاسی این مسأله نیز است.